Cuando mamá y papá son uno solo: «Temos os mesmos problemas, pero duplicados»

Marta Gómez Regenjo
Marta Gómez NOIA / LA VOZ

BARBANZA

CARMELA QUEIJEIRO

La Asociación de Familias Monomarentais reclama reconocimiento y un plan de apoyo

07 may 2024 . Actualizado a las 05:00 h.

Madre no hay más que una. Pero a veces solo hay una madre, o solo un padre, que asumen los roles de ambos. Aunque no se ajustan al modelo tradicional, también son familias, denominadas monomarentales o monoparentales, y se agrupan en una asociación que lucha por un estatus propio que las reconozca jurídicamente y les permita recibir el apoyo que necesitan para tener las mismas oportunidades que cualquier otra.

Esa es la reivindicación de fondo que plantea la Asociación de Familias Monomarentais de Galicia (Fagamos). Su presidenta es la noiesa Inmaculada Alonso, que reconoce que sí se percibe una mayor sensibilidad hacia otros modelos de familia diferentes al tradicional, pero todavía queda mucho por hacer. Empezando por que se las reconozca: «O primeiro que pedimos é unha definición unívoca das distintas tipoloxías de familia monomarental, e queremos un marco que nos ampare e dea protección xurídica, con perspectiva de xénero, porque o 80 % das familias están formadas por mulleres e os seus fillos. E sobre todo, que se poña por diante aos nenos».

Para entender a qué se refiere con esto último pone como ejemplo las bajas de maternidad y paternidad: «Os permisos para o coidado dos nosos nenos non están equiparados cos dos nenos de familias biparentais, que suman as semanas que lle corresponden a cada un dos proxenitores. Non reivindicamos isto como un dereito laboral, senón coma un dereito dos nenos a ser coidados no fogar nas mesmas condicións».

Pendientes de la ley

La Lei de Impulso Demográfico de Galicia ya reconoce la existencia de las familias con un único progenitor, y tiene aparejadas tanto la creación de un registro como un plan de apoyo, pero lleva años de retraso en su desarrollo y está pendiente de que se apruebe la norma estatal para que ese reconocimiento pase del papel a la realidad.

Mientras tanto, cuentan con un certificado que, en la práctica, no sirve para nada: «Serve para que se saiba que existimos, aínda que hai un montón de xente que non o pide, ben por descoñecemento ou ben porque non serve para nada, porque as vantaxes que poden ter outro tipo de familias como as que teñen o título de numerosas nós non as temos».

En este sentido, señala que en muchos aspectos se discrimina a las familias monomarentales porque no están equiparadas como familias de especial consideración: «As medidas de protección non son iguais para todas e no noso caso, que temos unha especial vulnerabilidade, non estamos sendo consideradas en base a iso nin equiparadas con outros modelos que si teñen unha protección adicional». Con respecto a la vulnerabilidad, explica que la tasa de pobreza y riesgo de exclusión social es más elevada: «Iso vén dado sobre todo pola conciliación. É practicamente imposible atopar un traballo a tempo completo que che permita facelo, así que ou reduces a xornada laboral para poder criar os teus fillos ou tes que gastar máis en servizos de conciliación porque a rede familiar de apoio tamén é mais pequena. Temos os mesmos problemas que unha familia tradicional, pero duplicados».

Reconoce avances en cuanto a concienciación social sobre la existencia de diferentes modelos de hogares, y también, aunque muy puntuales, en que se valora la condición de monoparentalidad a la hora de baremar solicitudes para el acceso a campamentos, «pero aínda queda moitísimo».

Un ejemplo de lo que falta son los recientes beneficios fiscales aprobados por la Xunta: «En Galicia este ano dobrouse a 500 euros a dedución para as familias numerosas con tres fillos, sen embargo as, monoparentais con dous fillos, con unha ratio de fillo por persoa que trae ingresos ao fogar máis alta, deducimos a metade, 250 euros, igual ca unha familia biparental con dous fillos».

Rechaza la afirmación de que reciben muchas ayudas: «Hai unha especie de lenda urbana, pero en Galicia non hai axudas específicas para familias monomarentais, e tampouco é o que pretendemos. O que queremos é un plan de apoio que nos equipare en oportunidades coas outras familias».

Eso es por lo que luchan en Fagamos, y por tender redes entre personas en la misma situación. Para ello, cada año organizan encuentros para conocerse. El próximo será el domingo que viene en el jardín Umbrío de Vilanova de Arousa, a las 12.00 horas.