El crimen de O Garabelo revive 40 años después con un documental: «Están xogando coa nosa dor», dicen las familias

María Guntín
María Guntín LUGO / LA VOZ

GALICIA · Exclusivo suscriptores

El suceso ocurrió hace 40 años en Gomesende, Pol
El suceso ocurrió hace 40 años en Gomesende, Pol

Piden que se cancele la emisión de un documental en Castro de Rei, programada para el sábado. «Só queremos que nos deixen vivir en paz, e que non financien con diñeiro público a nosa traxedia», claman

13 oct 2023 . Actualizado a las 17:51 h.

El próximo 19 de noviembre se cumplirán 40 años del crimen de O Garabelo, un suceso que ocurrió en Gomesende (Pol) y que le costó la vida a cuatro personas. Un labrador de la zona, Marcelino Arias Rielo, conocido como O Garabelo, mató con disparos de escopeta a varios hombres que cortaban carballos en su finca.

A punto de cumplirse las cuatro décadas, familias de las víctimas del suceso reviven el dolor que tanta factura les pasó por aquellos años y luchan por cerrar una herida que vuelve a abrirse cada poco, y que saben, nunca cicatrizará. El detonante ha sido la proyección del documental ‘O Garabelo', prevista para el sábado día 14, en el centro cultural de Castro de Rei.

Marcelino Ares Rielo, O Garabelo, en la reconstrucción del cuádruple crimen de Gomesende (Pol) ocurrido en noviembre de 1983
Marcelino Ares Rielo, O Garabelo, en la reconstrucción del cuádruple crimen de Gomesende (Pol) ocurrido en noviembre de 1983 LVG

El film está promovido por la Fundación Margarita Ledo, que precisamente estrena sus actividades con esta proyección, dirigida por Xosé Luis Ledo Andión.

La fundación Margarita Ledo, que tiene su sede en la conocida Casa da Galería, que será epicentro de las actividades culturales, cuenta con la colaboración del área de Cultura de la Vicepresidencia de la Diputación de Lugo (BNG), desde donde aseguran que aunque no hacen un seguimiento de la programación cultural, respaldan la actividad de la entidad.

Las familias de todos los implicados en el suceso conviven a día de hoy en el Concello de Meira. Aunque la relación es buena, según explican, consideran que la difusión de una película cuyo contenido desconocen incita al odio y a la violencia, ya que las redes sociales se han convertido en un foco de comentarios e incluso insultos desde que se hizo público el cartel del documental a través del Facebook del Concello de Castro de Rei.

«Non sabíamos nada»

«Vanse cumprir 40 anos en novembro e agora atopámonos con que van poñer nun concello cercano ao noso unha película da que non tiñamos coñecemento. Nin nos avisaron de que a ían facer nin de que se ía reproducir. Estamos atónitos. Nós o único que pedimos é que deixen descansar aos nosos mortos e que non xoguen coa nosa dor», explican familiares de los fallecidos, que también recuerdan que no recibieron indemnización ninguna por lo sucedido, y que nadie se preocupó por la situación económica en la que se quedaron por aquel entonces los familiares de los asesinados.

Para las familias, el silencio ha sido el mecanismo de supervivencia durante estos 40 años. «Nas casas non se falaba do tema; había demasiada dor. Cada pouco liamos algo na prensa, viamos a televisión... Pero nós o único que queríamos era que os máis maiores non se decataran de nada. Xa sufriron dabondo», relatan.

«Queremos que paren a presentación e proxección do filme e tampouco entendemos como puideron apoiar con diñeiro público unha película que alimenta o noso sufrimento. Acaso as administracións non se dan conta do que nos están facendo?», se preguntan varios familiares.

«Ninguén ten culpa do que faga outra persoa»

La otra parte implicada en el asunto relata que también es víctima del suceso acontecido hace 40 años: «Falamos co alcalde de Castro de Rei, tamén coa Deputación. Non nos explicaron absolutamente nada, nin teñen permiso de ninguén para abrir así unha ferida que tanta vida nos custou. É unha incitación clara ao odio e ao acoso, e tamén unha vulneración da nosa intimidade», explican.

«Ninguén ten culpa do que fai outra persoa, e o que aconteceu pagárono moitos nenos que nin tan sequera coñecían a Marcelino e que tiveron que marchar do pobo polo acoso que recibiron. Moitos tiveron que saír do colexio e o bullying que recibiron marcou as súas vidas para sempre», añaden.

Con cuatro décadas de sufrimiento a la espalda, los familiares dicen que el dolor fue una constante y quieren denunciar públicamente que se haga un documental y se proyecte además en un centro cultural público: «Chámanlle cultura a facer sufrir a todas as partes implicadas, e todo sen falar con nós. Que a Deputación forme parte activa neste tipo de cousas é algo inaudito, porque hai moito sitio onde meter os cartos. Por exemplo, en combater o acoso que sufriron moitos pequenos que nada sabían do suceso e que por suposto, non tiveron culpa ningunha do que pasou», explican las familias.

Especialmente, preocupa la salud de los más mayores, que tuvieron que aprender a convivir con la desgracia y el dolor. «Queremos que retiren o cartel, que borren todo o que difundiron polas redes sociais relacionado coa película e recordarlle a todos os organismos públicos que tanto dano están facendo que as dúas partes convivimos en Meira, e que se non hai problemas entre nós, eles non contribúan a que outra xente allea ao asunto nos queira facer mal», argumentan. Asimismo, no descartan tomar medidas legales. «Nada xustifica unha morte, pero nada xustifica tampouco o acoso que levamos padecendo case 40 anos».

Rodaje en Castro y entrevista al único superviviente

El director de la película, Xosé Luis Andión, explica que el documental ya se emitió en la televisión de Galicia. Con 26 minutos de duración, se rodó en 2005. «Entrevistamos á única persoa que sobreviviu, pero non consideramos necesario falar coas familias», explica.